Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται ένας αριθμός κενώσεων μικρότερος ή ίσος με τρεις φορές την εβδομάδα. Οι ασθενείς αντιλαμβάνονται ότι δυσκοιλιότητα είναι, επίσης, όταν έχουν σκληρά κόπρανα ή είναι δύσκολη η αποβολή τους ή ακόμη, όταν έχουν ατελή κένωση, ακόμη και αν έχουν μία κένωση την ημέρα.
Οι φυσιολογικές συνήθειες, όσον αφορά στο έντερο, διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο. Οτιδήποτε ανάμεσα σε μερικές φορές την ημέρα και σε μερικές φορές την εβδομάδα μπορεί να είναι εντελώς φυσιολογικό. Αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι η πυκνότητα των κοπράνων, παρά η συχνότητα. Τα κόπρανα πρέπει να είναι μαλακά και να αποβάλλονται εύκολα.
Δυσκοιλιότητα υπάρχει όταν τα κόπρανα γίνονται σκληρά και ξηρά, υπάρχει δυσκολία στην αφόδευση και απαιτείται «σπρώξιμο» ή «σφίξιμο». Μπορεί, επίσης, να έχετε πρήξιμο, αέρια και κοιλιακό πόνο. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκληθεί, όταν δεν τρώτε τρόφιμα με αρκετές ίνες, δεν πίνετε αρκετά υγρά, δεν ασκήστε αρκετά ή έχετε αποκτήσει κακές συνήθειες, όσον αφορά στη χρήση της τουαλέτας.
Αίτια εμφάνισης
Τα αίτια εμφάνισης της δυσκοιλιότητας εντοπίζονται σε:
Δίαιτα χαμηλή σε υπόλειμμα
Όχι ικανοποιητική πρόσληψη υγρών
Έλλειψη σωματικής άσκησης
Χρήση φαρμάκων
Αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες (εγκυμοσύνη, ταξίδια)
Αγνόηση της έπειξης για αφόδευση
Αυξημένη και χρόνια χρήση καθαρκτικών
Ειδικές νόσοι
Προβλήματα της ορθοπρωκτικής περιοχής
Γήρας
Χρόνια ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα
Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες. Είναι η πιο συχνή αιτία δυσκοιλιότητας. Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι τα σιτηρά, όσπρια, δημητριακά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι φυτικές ίνες διαλύονται στο νερό και παίρνουν μια απαλή σαν gel μορφή, η οποία βελτιώνει τον όγκο των κενώσεων και βοηθάει στο σχηματισμό μαλακών κοπράνων.
Οι καθημερινές μας ανάγκες είναι περίπου 20-35gr. Τα άτομα που προσλαμβάνουν τις απαιτούμενες ποσότητες, σπάνια αποκτούν δυσκοιλιότητα.
Μειωμένη πρόσληψη υγρών. Το νερό και οι χυμοί αυξάνουν την ποσότητα του νερού στο έντερο, με αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου των κοπράνων και τη βελτίωση της υφής τους. Οι ημερήσιες ανάγκες σε υγρά είναι 1,5ltr. Μειωμένη πρόσληψη, προκαλεί αφυδάτωση και μειωμένο όγκο κοπράνων, τα οποία γίνονται σκληρότερα.
Έλλειψη σωματικής άσκησης. Μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα, χωρίς να είναι γνωστός ο τρόπος. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνθρωποι που παραμένουν κλινήρεις μετά από ατύχημα ή αρρώστια γίνονται ξαφνικά δυσκοίλιοι.
Χρήση φαρμάκων:
Παυσίπονα (ειδικά τα ναρκωτικά)
Αντιόξινα (περιέχοντα αργίλιο ή ασβέστιο)
Αντιυπερτασικά (ανταγωνιστές ασβεστίου)
Συμπληρώματα σιδήρου
Διουρητικά
Σπασμολυτικά
Αντικαταθλιπτικά
Αντιπαρκινσονικά
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ). Τα περισσότερα άτομα με ΣΕΕ, ιδίως γυναίκες, εμφανίζουν δυσκοιλιότητα. Πάντως, το σύνδρομο που είναι γνωστό και ως «σπαστική κολίτιδα», μπορεί να εμφανίζεται με διάρροιες εναλλασσόμενες με δυσκοιλιότητα, κοιλιακό άλγος και μετεωρισμό.
Αλλαγές των καθημερινών συνηθειών. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν δυσκοιλιότητα, λόγω των ορμονικών αλλαγών, αλλά και λόγω του βάρους της μήτρας, που πιέζει το έντερο. Το γήρας, επίσης, επηρεάζει το έντερο, λόγω του αργού μεταβολισμού, αλλά και έλλειψης κινήσεως, όπως επίσης και της αλλαγής της διατροφής. Επιπρόσθετα τα άτομα που ταξιδεύουν συχνά γίνονται παροδικά δυσκοίλια, επειδή η διατροφή και οι καθημερινές τους συνήθειες τροποποιούνται.
Μακροχρόνια χρήση καθαρκτικών. Τα καθαρκτικά, συνήθως, δεν χρειάζονται, ενώ η χρόνια χρήση τους μπορεί να προκαλέσει εθισμό και το έντερο αρχίζει να εξαρτάται από αυτά, για να έχει κινητικότητα. Η συχνή χρήση υποκλυσμών, επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.
Αναστολή της έπειξης για αφόδευση. Άτομα που αγνοούν το ένστικτό τους για εντερική κένωση, μπορεί να σταματήσουν το αίσθημα της ώθησης και έτσι να οδηγηθούν σε δυσκοιλιότητα, διακόπτοντας το αντανακλαστικό της αφόδευσης. Ορισμένοι αναβάλλουν το αίσθημα για αφόδευση, επειδή δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν ξένες τουαλέτες ή επειδή είναι πολυάσχολοι. Τα παιδιά μπορεί να αναβάλλουν την εντερική κένωση, επειδή δεν θέλουν να διακόψουν το παιχνίδι τους.
Διάφορες παθολογικές καταστάσεις:
Νευρολογικές διαταραχές (σκλήρυνση κατά πλάκας, N. Parkinson, χρόνια ιδιοπαθής εντερική ψευδοαπόφραξη, βλάβες του νωτιαίου μυελού)
Μεταβολικές και ενδοκρινικές διαταραχές (σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός, υπερασβεσταιμία)
Συστηματικές διαταραχές (αμυλοείδωση, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σλκηροδερμία)
Ανατομικές και λειτουργικές διαταραχές της ορθοπρωκτικής περιοχής (εντερικές αποφράξεις, όγκοι, στενώσεις, N. Hirschprung’s)
Χρόνια ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα (είναι δυσκοιλιότητα η οποία δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή και δεν ανευρίσκεται κανένα αίτιο.
Προβλήματα υγείας, όπως διαβήτης, κατάθλιψη, νευρολογικά προβλήματα ή μια απότομη αλλαγή στην άσκηση, όπως όταν κάνετε μια εγχείριση, ενδέχεται, επίσης, να οδηγήσουν σε αλλαγές στις συνήθειες σας, όσον αφορά στο έντερο.
Ειδικότερα στα παιδιά: Στις περισσότερες περιπτώσεις, η δυσκοιλιότητα είναι λειτουργική (ιδιοπαθής), δηλαδή δεν οφείλεται σε κάποια οργανική βλάβη, αλλά οφείλεται σε γενετικούς, περιβαλλοντικούς, ψυχολογικούς και διαιτητικούς παράγοντες όπως:
Διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες, μη επαρκής πρόσληψη νερού και άλλων υγρών και ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα.
Ηθελημένη κατακράτηση κοπράνων για διάφορους λόγους (π.χ. το παιδί ντρέπεται να πάει στην τουαλέτα, δεν θέλει να διακόψει το παιχνίδι ή φοβάται, λόγω προηγούμενης επώδυνης αφόδευσης). Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ανησυχία, πόνο, διάταση στην κοιλιά, ευερεθιστικότητα και ανορεξία, ενώ δεν είναι σπάνια η διάρροια και η απώλεια κοπράνων από υπερπλήρωση.
Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιόξινα ή τα οπιοειδή.
Τις πρώτες εβδομάδες ζωής (συνήθως μέχρι τις 10 πρώτες) παρατηρείται ένα φαινόμενο που, αν και συγχέεται με τη δυσκοιλιότητα, οφείλεται σε ανωριμότητα του φυσιολογικού μηχανισμού της αφόδευσης και μειώνεται με την ηλικία. Στην περίπτωση αυτήν, το νεογνό παρουσιάζει έντονο κοκκίνισμα στο πρόσωπο, σφίξιμο και κλάμα 5-10 λεπτά πριν την κένωση, η οποία, όμως, γίνεται καθημερινά και τα κόπρανα έχουν φυσιολογικό χρώμα και σύσταση.
Συμπτώματα της δυσκοιλιότητας: Τα συνηθέστερα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας είναι:
Απουσία κενώσεων για μερικές μέρες ή σκληρές και στεγνές κενώσεις μια φορά την ημέρα
Σκληρά και μεγάλα κόπρανα
Κοιλιακός πόνος
Δύσκολες και επώδυνες κενώσεις
Παρουσία υγρών ή στερεών και αφυδατωμένων κοπράνων στα εσώρουχα του παιδιού (δείγμα συσσώρευσης κοπράνων στο ορθό)
«Περίεργες» κινήσεις του παιδιού, που δείχνουν ότι κατακρατά τα κόπρανα (για παράδειγμα στέκεται στις μύτες των ποδιών του και στη συνέχεια μετατοπίζει το βάρος του στις φτέρνες του, σφίγγει προς τα πίσω και μέσα τους γλουτιαίους μυς του κ.λπ).
Το παιδί πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί τον παιδίατρο, όταν εμφανίσει συμπτώματα, όπως πυρετό, εμετό, αίμα στα κόπρανα, έντονο πρήξιμο στην κοιλιά, οδυνηρές ραγάδες στην περιοχή του πρωκτού («γραμμωτές» πληγές), τμήματα βλενογόννου που προεξέχουν από τον πρωκτό και δυσκολία αποβολής των κοπράνων παρά τις προσπάθειές του.
Θυμηθείτε:
Να ακολουθείτε μια καλά ισορροπημένη δίαιτα, πλούσια σε φυτικές ίνες.
Να πίνετε αρκετή ποσότητα υγρών.
Διαθέστε χρόνο μετά το πρωινό γεύμα, για μια μη διακοπτόμενη επίσκεψη στην τουαλέτα.
Μην αγνοείτε την επιθυμία για αφόδευση.
Καταλάβετε ότι φυσιολογικές κενώσεις διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Σημαντικές αλλαγές στις εντερικές κενώσεις πρέπει να αναφέρονται στον θεράποντα ιατρό.
*Πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό εάν: η δυσκοιλιότητα σας δεν βελτιώνεται ή δείτε αίμα στα κόπρανα σας.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι οι άνθρωποι σε κάποια φάση της ζωής τους υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Αν λοιπόν ακολουθήσετε τις παραπάνω οδηγίες, θα βοηθήσετε στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, στην πρόληψη και στην επιτυχή θεραπεία της δυσκοιλιότητας.
Πηγή: simygeias.gr
