Η ανακοίνωση μιας νέας εγκυμοσύνης είναι ευκολότερη για όλους, καθώς η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή: το ζευγάρι γνωρίζει για το μεγάλωμα ενός μωρού, οι παππούδες νιώθουν την ίδια συγκίνηση... Τι γίνεται όμως με το μεγαλύτερο παιδί; Όχι σπάνια, το πρώτο παιδί εκδηλώνει θυμό, ζήλια και επιθετικότητα για το νέο μέλος της οικογένειας, που έρχεται σαν «εισβολέας» να διεκδικήσει χώρο στο σπίτι του και χρόνο από τους γονείς του...
H ανακοίνωση της άφιξης του πελαργού συνεπάγεται αλλαγές, όχι μόνο για τους γονείς αλλά και για το παιδί ή τα παιδιά που ήδη υπάρχουν. Τα μεγαλύτερα αδέλφια καλούνται με την έλευση του μωρού να μοιραστούν το δωμάτιό τους, τα παιχνίδια τους, αλλά -κυρίως- την αγάπη των γονιών τους. Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα όταν υπάρχει ένα παιδί, και μάλιστα μικρό σε ηλικία (2 ή 3 ετών). Μέχρι σήμερα και την έλευση του νέου μωρού ήταν το κέντρο της προσοχής, για τους γονείς του, τους παππούδες, τους θείους του. Τώρα, ένα «νέο πρόσωπο» έρχεται να αλλάξει τις ισορροπίες και να συγκεντρώσει πάνω του το ενδιαφέρον. Το μεγάλο διακύβευμα είναι όμως άλλο: το παιδί φοβάται πως με τη νέα άφιξη θα χάσει την αγάπη των γονιών του. Γι’ αυτό και ζηλεύει...
Το «μοιράζομαι» δεν είναι το πιο δυνατό σημείο των παιδιών προσχολικής ηλικίας: αυτό δεν αφορά μόνο το δωμάτιο ή τα παιχνίδια αλλά και την προσοχή και την αγάπη των γονιών. Σε αυτό το σημείο, είναι πολύ σημαντικό, οι γονείς να συζητήσουν με το παιδί και να το καθησυχάσουν, λέγοντάς του ότι δεν θα αλλάξει τίποτα στη ζωή τους.
Ακούγοντας την είδηση, το παιδί μπορεί να δείξει αδιαφορία, αλλά να κλειστεί στον εαυτό του και να είναι κακόκεφο. Μην ξαφνιαστείτε αν η συμπεριφορά του αλλάξει ξαφνικά. Πολύ συχνά, μόλις φθάσει το μωρό, τα μεγαλύτερα παιδιά εμφανίζουν παλινδρόμηση σε παλαιότερες συμπεριφορές (μπορεί να δείτε π.χ. ένα παιδί 3 ή 4 ετών να μπουσουλάει ή να θέλει να κοιμηθεί στην κούνια, να ζητάει μπιμπερό, να χρησιμοποιεί μωρουδίστικη γλώσσα ή να θέλει να θηλάσει!). Όλα αυτά γίνονται σε μια προσπάθεια να κερδίσει την προσοχή των γονιών του. H άρνηση του παιδιού να φάει, να κοιμηθεί ή να πάει σχολείο, είναι επίσης δείγματα ότι το παιδί δεν έχει πάρει «με καλό μάτι» την άφιξη του μωρού.
Δεν λείπουν βέβαια, και οι περιπτώσεις όπου το πρώτο παιδί εκδηλώνει σημάδια επιθετικότητας προς το μωρό.
To timing
Η στιγμή που θα διαλέξετε και ο τρόπος με τον οποίο θα προετοιμάσετε το μεγαλύτερο παιδί σας για το νέο του αδελφάκι έχουν μεγάλη σημασία.
Οι ειδικοί συνιστούν στους γονείς να μην ανακοινώνουν αμέσως την είδηση της εγκυμοσύνης, αφενός για να βεβαιωθούν για την καλή έκβαση της εγκυμοσύνης, αφετέρου γιατί ο χρόνος για το παιδί σας μετράει διαφορετικά και η αναμονή θα του φανεί ατελείωτη.
Μια καλή χρονική στιγμή για την ανακοίνωση είναι στον 4ο ή στον 5ο μήνα. Αν, ωστόσο, έχετε άσχημη εγκυμοσύνη και εμφανή συμπτώματα, καλό θα είναι να του το πείτε νωρίτερα, ώστε να μη νομίσει ότι σας συμβαίνει κάτι κακό.
Την κατάλληλη στιγμή, εξηγήστε του ότι περιμένετε και άλλο παιδί, με ηρεμία και τρυφερότητα, δίνοντάς του να καταλάβει ότι δεν πρόκειται ποτέ να στερηθεί την αφοσίωσή σας, ότι πρόκειται για ένα χαρούμενο γεγονός για την οικογένεια κι ότι είναι ευτυχία να μεγαλώνει με ένα αδελφάκι.
Ανάλογα με την ηλικία του, εξηγήστε του πώς βρέθηκε το μωρό στην κοιλιά της μαμάς και πώς μεγαλώνει. Δώστε του τις απαντήσεις που ζητάει, αλλά μην επεκτείνεστε σε λεπτομέρειες που ενδέχεται να το προβληματίσουν ακόμη περισσότερο.
Εμπλοκή
Από τη στιγμή που θα του το ανακοινώσετε, ωστόσο, είναι σημαντικό να το εντάξετε στις προετοιμασίες για τη νέα άφιξη. Πάρτε το μαζί σας όταν θα πάτε να ψωνίσετε τα ρούχα, την προίκα ή την κούνια του μωρού και αφήστε το να πει τη γνώμη του, ώστε να μη νιώσει ότι παραμερίζεται. Ζητήστε του επίσης να σας πει ιδέες για το όνομα που θα δώσετε στο μωρό. Θα αισθανθεί έτσι ότι η εγκυμοσύνη σας είναι μια υπόθεση οικογενειακή, στην οποία καλείται να συμμετάσχει ενεργά.
Όσο πιο πολύ συμμετέχει το παιδί στην προετοιμασία του ερχομού, τόσο πιο εύκολη θα είναι η προσαρμογή του, τονίζουν οι ειδικοί.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να νιώσει τρυφερά απέναντι στο νέο μωρό, δίνοντάς του την ευκαιρία να «γνωριστεί» μαζί του πριν ακόμη γεννηθεί. Αφήστε το να ακουμπήσει το αφτί του στην κοιλιά σας, να ακούσει και να νιώσει το έμβρυο να κλοτσάει.
Εξηγήστε του ότι το μωρό χρειάζεται την βοήθεια όλων σας για να μεγαλώσει, γιατί δεν μπορεί να ικανοποιήσει μόνο του τις ανάγκες του και ζητήστε τη βοήθειά του. Διαβάστε του ιστορίες σχετικά με τον τρόπο που γεννιούνται τα μωρά, δείξτε του παλιές δικές του φωτογραφίες και ρουχαλάκια από τότε που ήταν στην κούνια, μιλήστε του για εκείνη την εποχή και τη φροντίδα που χρειαζόταν. Χρησιμοποιήστε μία κούκλα - μωρό, για να του δείξετε, μέσα από το παιχνίδι τις ανάγκες που έχει ένα μωρό: ότι χρειάζεται τάισμα, άλλαγμα και πλύσιμο, νανούρισμα και ησυχία για να κοιμηθεί. Όσο καλύτερα ενημερώσετε το παιδί για όλα όσα θα συμβούν με την άφιξη του μωρού, τόσο πιο ομαλά θα δεχτεί τη νέα κατάσταση.
Κάντε μια αναλυτική συζήτηση μαζί του, απαριθμώντας του τα πλεονεκτήματα του να έχει αδελφάκι και βοηθώντας το να τα κατανοήσει. Εξηγήστε του ότι το μωρό είναι μέλος της οικογένειάς σας και ότι μεγαλώνοντας θα γίνουν πολύ καλοί φίλοι και θα μοιράζονται όμορφες στιγμές.
Ενθαρρύνετέ το να εκφράσει τα συναισθήματά του, ακόμη κι αν αυτά είναι αρνητικά. Είναι πολύ σημαντικό να τα συζητήσετε μαζί του.
Το λάθος
Όχι σπάνια, είναι οι ίδιοι οι γονείς που πυροδοτούν τη ζήλια του πρώτου παιδιού προς εκείνο που έρχεται, όταν αρχίζουν τα «μη»: «Μην στενοχωρείς τη μαμά», «Δεν μπορώ τώρα, πρέπει να φροντίσω το μωρό» κ.ο.κ. ή όταν αλλάζουν δραστικά την καθημερινότητα του παιδιού, λόγω της έλευσης του νέου μέλους. Φροντίστε οι όποιες αλλαγές στο σπίτι και στην καθημερινότητα του παιδιού γίνουν να πραγματοποιηθούν σταδιακά και σίγουρα πριν την άφιξη του μωρού στο σπίτι, γιατί στο μυαλό του παιδιού, ο «υπεύθυνος» για όλη αυτήν την αναστάτωση θα είναι το αδελφάκι. Αν πρόκειται π.χ. να γίνουν αλλαγές στο δωμάτιο του μεγαλύτερου παιδιού, καλό είναι αυτές να συμβούν πριν τον ερχομό του μωρού στο σπίτι, έτσι ώστε να μην αισθανθεί ότι εκτοπίζεται.
Συμβουλές για αρμονική συνύπαρξη
Όταν έλθει το μωρό στο σπίτι, ο πρωταρχικός σας στόχος είναι ασφαλώς να φροντίσετε και να προστατεύσετε το μωρό. Ο δεύτερος, πολύ σημαντικός σας στόχος, είναι όμως να διδάξετε στο μεγαλύτερο παιδί πώς να αλληλεπιδρά με το μωρό.
• Δείξτε του πώς να παίζει με το μωρό με τον ίδιο τρόπο που θα του μαθαίνατε κάτι άλλο. Μάθετέ το να χαϊδεύει την πλάτη του μωρού και τονίστε του πως αυτό το ηρεμεί.
• Εάν το μεγαλύτερο παιδί δεν έχει την επιθυμητή συμπεριφορά, πάρτε το μωρό και αποσπάστε την προσοχή του μεγαλύτερου με ένα τραγούδι, ένα παιχνίδι ή μια δραστηριότητα, ακόμα κι ένα σνακ. Αποφύγετε τα "ΜΗ" και τα "ΟΧΙ" που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα.
• Όταν βλέπετε το παιδί να φέρεται με σωστό τρόπο στο μωρό κάντε ένα θετικό σχόλιο! Αγκαλιάστε και φιλήστε το παιδί και πείτε του πόσο περήφανοι είστε γι’ αυτό.
• Εμπλέξτε το στη φροντίδα του μωρού. Πείτε του να κάνει γκριμάτσες ή να του τραγουδάει όταν κλαίει, να δίνει την πιπίλα του αν φαίνεται να τη ζητάει, να κάνει ησυχία όταν προσπαθείτε να το κοιμίσετε, να σας ειδοποιεί όταν ξυπνάει, να σας δίνει τις πάνες και τα μωρομάντιλα, όταν είναι η ώρα να το αλλάξετε – αρκεί να τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες, π.χ. να πλένει τα χέρια του πριν παίξει με το μωρό, να μην το σηκώνει χωρίς τη βοήθειά σας, να μην του δίνει φαγητό ή κάποιο παιχνίδι χωρίς να σας ρωτήσει κ.λπ.
• Μην αφήνετε τα δύο παιδιά εντελώς μόνα τους, ακόμα κι αν η ζήλια δείχνει να έχει ξεπεραστεί.
• Προσέξτε τα λόγια σας! Αποφύγετε εκφράσεις όπως «κάνε ησυχία, θα ξυπνήσεις το μωρό», «δε μπορούμε να πάμε στο πάρκο τώρα, πρέπει να ταΐσω το μωρό», όταν το παιδί σας ζητάει να κάνετε κάτι μαζί. Αντ' αυτών πείτε: «Τα χέρια μου είναι απασχολημένα αυτή τη στιγμή», «θα σε βοηθήσω σε πέντε λεπτά», «θα πάμε στο πάρκο μετά το μεσημεριανό».
• Δείξτε στο παιδί ότι κατανοείτε τα συναισθήματά του, με ήπιες εκφράσεις, όπως «τα πράγματα έχουν αλλάξει με το νέο μωρό. Θα χρειαστούμε όλοι λίγο χρόνο για να συνηθίσουμε τη νέα κατάσταση». Όταν το παιδί νιώθει ότι το καταλαβαίνετε, δεν θα έχει ανεπιθύμητες συμπεριφορές, προσπαθώντας να προσελκύσει το ενδιαφέρον σας.
• Όποτε το μωρό κοιμάται, οι γονείς μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτόν τον χρόνο για να κάνουν δραστηριότητες με το μεγαλύτερο παιδί. Καθορίστε κάποιο διάστημα κάθε μέρα στο οποίο θα ασχολείστε αποκλειστικά με το μεγαλύτερο/α παιδί/ά. Όταν εκείνο γνωρίζει ότι του διαθέτουν οι γονείς του την αποκλειστική τους προσοχή συγκεκριμένες στιγμές της ημέρας, η εχθρικότητα ή ο θυμός που ενδεχομένως νιώθει θα μειωθούν.
• Τυπώστε σε μία μπλούζα το μήνυμα “είμαι ο μεγάλος αδελφός/ή” φορώντας τη, το παιδί θα αισθανθεί περήφανο για τον νέο του ρόλο.
Η πρώτη συνάντηση
Κάντε σχέδια για το πως θα απασχοληθεί το παιδί σας τις ώρες/ημέρες που ενδεχομένως χρειαστεί να λείψετε και ενημερώστε το κατάλληλα, ώστε να ξέρει τι να περιμένει. Προσπαθήστε όσο γίνεται, να κρατήσετε την ρουτίνα του παιδιού σταθερή τις ημέρες/εβδομάδες πριν και μετά την γέννα.
Φροντίστε το παιδί να σας επισκεφθεί στο μαιευτήριο όσο πιο σύντομα γίνεται μετά τη γέννηση του μωρού. Βοηθήστε το παιδί σας να διαλέξει ένα πολύ ωραίο δώρο για το μικρό του αδελφάκι για την πρώτη φορά που θα το δει. Αγοράστε και ένα δώρο που θα του χαρίσει το μωρό και το οποίο θα πάρει όταν το πρωτοδεί.
Σχεδιάστε τη συνάντηση έτσι, ώστε όταν το πρωτοδεί, να μην είναι στην αγκαλιά της μαμάς ή του μπαμπά αλλά στο κρεβατάκι του ή στο πορτ-μπεμπέ. Εκείνη την ώρα θα είναι καλό να μην είναι παρόντες άλλοι επισκέπτες έτσι ώστε να έχει την αίσθηση της αποκλειστικής προσοχής. Αν θέλει να κρατήσει το αδελφάκι του στην αγκαλιά του ενθαρρύνετέ το και βοηθήστε το να το κάνει.
Πηγή: healthyme.gr
