Υπάρχουν πολλά είδη εντόμων που μπορούν να τσιμπήσουν τον άνθρωπο και ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, που φοράμε πιο ελαφρύ ρουχισμό και μένει ακάλυπτη μεγαλύτερη επιφάνεια του δέρματος. Κατά τους εαρινούς μήνες, τα δήγματα από δύο κατηγορίες εντόμων μας αφορούν περισσότερο. Η πρώτη κατηγορία είναι τα δίπτερα έντομα. Σε αυτά ανήκουν: 1. Μύγες, 2. Κουνούπια, 3. Σκνίπες, 4. Αλογόμυγες.
Τα συμπτώματα μετά από το τσίμπημα μπορεί να είναι τοπικά, δηλαδή ερυθρότητα, κνησμός και τοπική φλεγμονή ή γενικευμένα σε πιο σπάνιες περιπτώσεις. Οι περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνουν αλλεργικά άτομα (στο συγκεκριμένο αντιγόνο) ή δήγμα από μολυσμένο έντομο. Στο σημείο αυτό, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα δίπτερα έντομα μεταδίδουν μικρόβια και μικροοργανισμούς.
Στην Ελλάδα, τα συνηθέστερα και περισσότερα τσιμπήματα τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται από κουνούπια και συγκεκριμένα από τα θηλυκά, γιατί αυτά έχουν ανάγκη το αίμα για την ανάπτυξη των αβγών τους. Επειδή αυτά αναπαράγονται στο γλυκό νερό, ο κίνδυνος να σε τσιμπήσει κουνούπι είναι αυξημένος κοντά σε ποτάμια, λίμνες, πράσινους χώρους που ποτίζονται συχνά και υπάρχει υγρασία και λιμνάζοντα νερά κ.ο.κ. Με τα κουνούπια μεταδίδεται η ελονοσία ή μαλάρια, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός Zika, ιογενής εγκεφαλίτιδα, ο κίτρινος πυρετός και άλλες σοβαρές ασθένειες. Αυτό που είναι, λοιπόν, σημαντικό καταρχάς, είναι να προστατευθούμε από τα τσιμπήματα των κουνουπιών. Αυτό γίνεται με προστατευτικές σήτες στα παράθυρα, χρήση πτητικών εντομοαπωθητικών μέσων χώρου, όπως συσκευές και προϊόντα με αιθέρια έλαια, όπως η σιτρονέλα, το γεράνι, ο ευκάλυπτος κ.ά. Συνήθως, τα περισσότερα δήγματα από κουνούπια γίνονται το βράδυ, επομένως, αυτό που μπορείτε να κάνετε, πριν πάτε για ύπνο, είναι να εφαρμόσετε μία προστατευτική εντομοαπωθητική λοσιόν ή κρέμα στα σημεία του σώματος που δεν καλύπτονται από ρούχα. Ανάλογα με την ηλικία και την ανάγκη σας, ο φαρμακοποιός σας θα σας βοηθήσει να διαλέξετε το κατάλληλο προϊόν για εσάς και την οικογένειά σας, καθώς άλλο προϊόν χρειάζεται ένα βρέφος, άλλο μία εγκυμονούσα γυναίκα, άλλο ένας άνθρωπος που θα ταξιδέψει σε χώρες τροπικές και με υγρό κλίμα κ.ο.κ. Τα κουνούπια φαίνεται ότι επιλέγουν ποιους θα τσιμπήσουν περισσότερο. Εκτός από τους «γλυκοαίματους», τα κουνούπια φαίνεται να προτιμούν περισσότερο τα παιδιά έναντι των ενηλίκων. Εφόσον, λοιπόν, έχουμε πάρει τα μέτρα προστασίας μας και κάποια κουνούπια καταφέρουν το στόχο τους, στο σημείο του δήγματος, αφού το πλύνουμε με αντισηπτικό διάλυμα, βάζουμε κάποια αλοιφή με μινθόλη για ανακούφιση από αίσθημα θερμότητας και άλγους ή καλαμίνη για τον ερεθισμό και τον κνησμό για αρχή και, αν δούμε ότι υπάρχει περαιτέρω ερεθισμός, εφαρμόζουμε αντιβιοτική αλοιφή για πρόληψη επιμόλυνσης. Τα αλλεργικά άτομα μπορεί να χρειαστεί να πάρουν αντισταμινικά φάρμακα και από το στόμα(per os). Αν παρουσιάσετε κάποιο έντονο σύμπτωμα που σας ξενίζει, όπως αφύσικα έντονο πόνο στα κόκκαλα, ίκτερο ή κάτι άλλο επικοινωνήστε με τον ιατρό σας.
Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία εντόμων που μας απασχολούν τα τσιμπήματά τους, ειδικά τους εαρινούς μήνες, είναι τα υμενόπτερα. Εδώ ανήκουν οι μέλισσες και οι σφήκες. Αυτά τα δύο έντομα διαφέρουν ως προς το εξής: η μέλισσα, στο τελευταίο άκρο της κοιλιάς της φέρει αθέατο κεντρίδιο, που εξέρχεται και προωθείται τόσο, ώστε να θραυστεί και να παραμείνει εντός του δέρματος του ανθρώπου μετά το τσίμπημα, ενώ το έντομο πεθαίνει μετά από αυτό. Αντίθετα, η σφήκα διαθέτει εμφανές κεντρί το οποίο παραμένει στο σώμα της και μετά το τσίμπημα του θύματός της και γι’ αυτό μπορεί το ίδιο έντομο να μας επιφέρει πολλαπλές νύξεις. Το δηλητήριο των δύο εντόμων διαφέρει στο καθένα ως προς τη σύστασή του. Το δηλητήριο της μέλισσας περιέχει ντοπαμίνη, ισταμίνη, ένζυμα (όπως η φωσφολιπάση και η υαλουρονιδάση), πεπτίδια (αιμολυσίνη,μελιτίνη) και απαμίνη (νευροτοξίνη). Τα συμπτώματα και σε αυτήν την περίπτωση είναι καταρχάς τοπικά. Δηλαδή στο σημείο της νύξεως έχουμε έντονο καυσώδες άλγος, οίδημα και ερυθρότητα. Σπανιότερα, μπορεί να γίνουν και γενικά. Εδώ παρουσιάζεται βαριά αλλεργική προσβολή, με γενική κακουχία, ναυτία, απώλεια αισθήσεων-ιδιαίτερα στα παιδιά-εμετό, ελαφρύ πυρετό, οίδημα προσώπου και λάρυγγα και πιο σπάνια σπασμοί. Σε πολλαπλά τσιμπήματα στην τραχηλική χώρα και τη γλώσσα έχουν παρατηρηθεί θάνατοι από ασφυξία, λόγω οιδήματος της γλωττίδος, καθώς και νύξη σε περιφερικό αγγείο έχει προκαλέσει θάνατο από θρομβώσεις. Επίσης, έχουμε συχνά διασταυρούμενη αντίδραση μετά από τσίμπημα μέλισσας σε άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα στο δηλητήριο της σφήκας, όπου σε κάποια περιστατικά επήλθε ακόμη και ο θάνατος.
Γενικά, υπάρχει ένας βασικός κανόνας που, αν τον ακολουθείτε, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: όσοι είστε αλλεργικοί θα πρέπει να έχετε μαζί σας τα φάρμακα, που σας έχει συστήσει ο ειδικός ιατρός, ο αλλεργιολόγος σας. Είναι επικίνδυνο να μείνετε αβοήθητοι, γιατί είναι περιορισμένος ο χρόνος μέσα στον οποίο πρέπει να δεχθείτε φαρμακευτική ή ιατρική βοήθεια.
Όμως τι κάνουμε, αν μας τσιμπήσει μέλισσα ή σφήκα;
Αρχικά πρέπει να πλύνουμε το τραύμα και αν υπάρχει κεντρί, να το αφαιρέσουμε προσεχτικά μέσα από το δέρμα. Στη συνέχεια, τοπικά εφαρμόζουμε αμμωνία, διάφορες αντιφλογιστικές ουσίες και πάγο. Αν είμαστε επαρκώς εξοπλισμένοι στις εξορμήσεις μας στη φύση και έχουμε μαζί μας, βοηθούν αρκετά και τα τοπικά επιθέματα με ισχυρώς αλατούχο ύδωρ και εντριβές με μείγμα αμμωνίας με ελαιόλαδο. Σε περιπτώσεις αλλεργικού σοκ, χορηγείται ενέσιμη αδρεναλίνη ή μπορεί να απαιτείται διενέργεια τραχειοστομίας (σε έντονο οίδημα του λάρυγγα).
Άλλες κατηγορίες εντόμων που μπορούν να τσιμπήσουν τον άνθρωπο είναι τα λεπιδόπτερα, όπου εδώ ανήκουν οι κάμπιες και οι χρυσαλλίδες που υπάρχουν στην εξοχή. Τα συγκεκριμένα έντομα προκαλούν στο δέρμα κνησμό, αίσθημα καύσου και οίδημα της δηχθείσας περιοχής με αποτέλεσμα να εμφανίζει το δέρμα φλύκταινες. Στην περίπτωση αυτήν, πρέπει να πλύνουμε το δέρμα στο σημείο του δήγματος, να χορηγηθεί κορτικοστεροειδές και αντισταμινικό σκεύασμα κ.ο.κ.
Άλλη κατηγορία εντόμων που απασχολεί τον άνθρωπο είναι τα ημίπτερα. Εδώ ανήκουν οι φθείρες (ψείρες κεφαλής, σώματος και εφηβαίου), οι ψύλλοι και οι κοριοί. Οι ψείρες απομυζούν αίμα από τα θύματά τους και ο σίελός τους περιέχει μία τοξίνη αιμορραγική. Για να ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους, πρέπει να έρθουν σε επαφή με τον άνθρωπο. Οι θηλυκές ψείρες είναι αυτές που τοποθετούν στο στέλεχος της τρίχας του ανθρώπου ωοειδείς σάκους με ωά (αβγά), τις κόνιδες. Ο κύκλος ζωής τους είναι 30 ημέρες. Ο κύριος κίνδυνος από αυτά τα μασητικά έντομα είναι ο ερεθισμός που προκαλούν στο δέρμα. Όταν τσιμπούν εμψεκάζουν σάλιο για να μην πήζει το αίμα και σε αυτό το σάλιο αντιδρά ανοσολογικά ο ανθρώπινος οργανισμός και προκαλείται ο ερεθισμός του δέρματος. Η θεραπεία εδώ περιλαμβάνει εφαρμογή τοπικά ειδικού προϊόντος, λούσιμο και χτένισμα προσεχτικό για απομάκρυνση και της κόνιδας. Οι ψείρες και οι κόνιδες καταστρέφονται σε θερμοκρασίες άνω των 52 βαθμών Κελσίου. Επομένως, είναι αναγκαίο να πλύνετε τα κλινοσκεπάσματα, τα ενδύματα και τις χτένες σε υψηλές θερμοκρασίες και να τα φυλάξετε σε κλεισμένες πλαστικές σακούλες για 2-4 εβδομάδες.
Τελευταία κατηγορία εντόμων που μας απασχολεί είναι τα κολεόπτερα. Εδώ ανήκουν οι κατσαρίδες. Στα έντομα αυτά περιέχεται μια τοξική ουσία, η κανθαριδίνη. Αυτή απαντάται σε όλο το σώμα του εντόμου, στα μαλακά μόρια, στο αίμα και στα γεννητικά του όργανα. Όταν το έντομο έρθει σε επαφή με το ανθρώπινο δέρμα, προκαλείται έντονη τοπική ερεθιστική ενέργεια με επακόλουθο τη δημιουργία φυσαλίδων και φλυκταινών. Στην περίπτωση αυτήν, καθαρίζετε καλά την περιοχή με νερό (όχι ζεστό) και σαπούνι και συστήνεται η τοπική εφαρμογή κρέμας κορτικοστεροειδούς. Πολύ σημαντική είναι η καθαριότητα των χώρων που μένουμε, ούτως ώστε να μην έχουμε «απρόσκλητους επισκέπτες».
Πηγή: simygeias.gr
