Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι γονείς
Η αλλαγή της πάνας ανήκει στις βασικές καθημερινές φροντίδες του μωρού, η οποία έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για τη σωματική, όσο και για την ψυχική του υγεία. Ως εκ τούτου, αποτελεί περιεχόμενο σε βιβλία ή σεμινάρια που απευθύνονται σε νέους γονείς που επιθυμούν να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν σε θέματα βρεφικής φροντίδας. Παρόλα αυτά, οι γονείς συχνά ανησυχούν αν θα τα καταφέρουν με την αλλαγή της πάνας του μωρού τους, μέχρι να εξοικειωθούν με την περιποίηση αυτή.
Η αγωνία των γονέων μετριάζεται, εφόσον στα πρώτα 24ωρα μετά τη γέννηση του μωρού ενημερωθούν και εκπαιδευτούν πρακτικά για την αλλαγή της πάνας από κάποιον επαγγελματία υγείας (π.χ. μαία, παιδίατρο). Ο επαγγελματίας υγείας οφείλει να αναγνωρίσει την αγωνία των γονέων και να τους εξηγήσει με απλά λόγια όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουν.
Αρχικά, είναι χρήσιμο να αναφέρουμε τα εξής:
• Το έμβρυο, στη διάρκεια της κύησης, φυσιολογικά έχει μόνο ουρήσεις και δεν έχει κενώσεις.
• Τα πρώτα 24ωρα μετά τη γέννηση, το νεογνό αποβάλλει το περιεχόμενο του εντέρου που λέγεται μηκώνιο. Οι κενώσεις με μηκώνιο είναι σκουρόχρωμες και κολλώδεις.
• Περίπου στο τρίτο 24ωρο παρατηρούμε τις λεγόμενες μεταβατικές κενώσεις, οι οποίες είναι λιγότερο κολλώδεις και περισσότερο ανοιχτόχρωμες (συνήθως χρώματος καφέ ή/και πράσινου).
• Τις επόμενες μέρες, εφόσον –ιδανικά– η μητέρα θηλάζει, οι νεογνικές κενώσεις είναι υδαρείς, χρώματος μουσταρδί, με κομματάκια σαν σποράκια (άπεπτο γάλα).
• Οι φυσιολογικές βρεφικές κενώσεις μπορεί να αλλάζουν ελαφρώς χρώμα και υφή.
Ο ειδικός χρειάζεται να περιγράψει στους γονείς τις φυσιολογικές παραλλαγές (στην υφή και το χρώμα) των κενώσεων, για να μην ανησυχούν. Εντούτοις, σε μια πιθανώς εμμένουσα αλλαγή, είναι απαραίτητο να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο ή τη μαία τους. Σε σχέση με τη συχνότητα των λερωμένων πανών:
• Τα νεογέννητα λερώνουν (με ούρα και κόπρανα) περίπου 6-8 πάνες ημερησίως.
• Με την πάροδο του χρόνου, οι λερωμένες πάνες μειώνονται.
Οι λερωμένες πάνες του μωρού αποτελούν δείκτη καλής ψυχοσωματικής υγείας (ικανοποιητική σίτιση, εύρυθμη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος κ.ά.) και, ως εκ τούτου, ευχαριστούν τόσο τους γονείς, όσο και τους επαγγελματίες υγείας που τους συμβουλεύουν.
Διαμορφώνοντας τον χώρο για την αλλαγή πάνας
Δεδομένου ότι η αλλαγή της πάνας γίνεται τακτικά σε καθημερινή βάση, οι γονείς χρειάζεται να διαμορφώσουν τον χώρο τους και να προμηθευτούν τα απαραίτητα, προκειμένου η αλλαγή της πάνας να είναι μια διαδικασία με λιγότερο άγχος και περισσότερη ευχαρίστηση γι’ αυτούς και το μωρό τους.
Για την αλλαγή της πάνας χρειαζόμαστε (με μικρές κατ’ ανάγκη εξαιρέσεις):
• Μια επίπεδη επιφάνεια (περίπου) στο ύψος της μέσης ενός ενήλικα. Η επιφάνεια αυτή μπορεί να διαμορφωθεί ή να αγοραστεί ως έτοιμη ειδική αλλαξιέρα από το εμπόριο.
• Τρεχούμενο νερό σε ευχάριστη θερμοκρασία (35-37 βαθμούς Κελσίου). Σε περίπτωση που βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο, καθαριστικά που δεν απαιτούν νερό ή μωρομάντηλα είναι χρήσιμα.
• Προϊόντα για το σαπούνισμα της περιοχής κατά το πλύσιμο.
• Προϊόντα για τη φροντίδα της περιοχής μετά το πλύσιμο και το στέγνωμα του δέρματος.
Βασικές οδηγίες
Στο σημείο αυτό αξίζει να διευκρινίσουμε πως η αλλαγή της πάνας ανήκει στις καθημερινές φροντίδες του μωρού, όπως το τάισμα, το κράτημα και το κοίμισμα, και ως τέτοια φροντίδα οφείλουμε να εξατομικεύουμε τις πρακτικές μας, ανάλογα με την ανταπόκριση του μωρού. Οι γενικεύσεις μπορεί να δυσκολεύουν τους γονείς και το μωρό τους. Ως εκ τούτου, ο επαγγελματίας υγείας οφείλει να ρωτά τις συνήθειες γονέων-μωρού, π.χ. σε σχέση με την αλλαγή της πάνας, και να συμβουλεύει κατά περίπτωση. Συγκεκριμένα:
• Δεν υπάρχει ιδανική στιγμή για την αλλαγή της πάνας. Συνήθως γίνεται μετά από εκδήλωση δυσαρέσκειας του μωρού – μια συμπεριφορά που δεν εκδηλώνουν όλα τα μωρά, όταν λερωθούν. Στην περίπτωση αυτή (μη εκδήλωση δυσαρέσκειας), η αλλαγή της πάνας γίνεται πριν από το γεύμα του μωρού, στο μέσον ή/ και με την ολοκλήρωσή του. Συνήθως, τα θηλάζοντα βρέφη λερώνουν την πάνα τους κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή αμέσως μετά – ιδιαίτερα τις πρώτες εβδομάδες. Η μητέρα αποφασίζει πότε θα αλλάξει το μωρό της, βάζοντας προτεραιότητες σε σχέση με τις ανάγκες του μωρού.
• Η λαβή κρατήματος του μωρού για το πλύσιμο της περιοχής των γεννητικών οργάνων του μπορεί να ποικίλλει από φροντιστή σε φροντιστή. Χρειάζεται μια σταθερή και ασφαλής λαβή. Οι επαγγελματίες υγείας γνωρίζουν διάφορους τρόπους κρατήματος και οι γονείς μπορούν να ζητήσουν τη συμβουλή τους επ’ αυτού.
• Το τρεχούμενο νερό (καταιονισμός ρέοντος ύδατος), όπου είναι διαθέσιμο, είναι η πιο ασφαλής και σωστή επιλογή για τον καθαρισμό των γεννητικών οργάνων.
• Η χρήση προϊόντων καθαρισμού της περιοχής των γεννητικών οργάνων γίνεται με βάση τις συστάσεις των επαγγελματιών υγείας (π.χ. παιδιάτρου, δερματολόγου, φαρμακοποιού, μαίας).
• Τα προϊόντα βρεφικής περιποίησης οφείλουν να σέβονται τον λιπόφιλο μανδύα του δέρματος (ο οποίος το προστατεύει από το περιβάλλον και παράλληλα ελέγχει την απώλεια υγρασίας από βαθύτερες στιβάδες), ώστε να μην προκαλούν αντιδραστική σμηγματόρροια.
• Οι γονείς χρειάζεται να προμηθευτούν προϊόντα βρεφικής περιποίησης που δεν περιέχουν αλκοολούχους παράγοντες, ερεθιστικούς παράγοντες, καθαριστικά ερεθιστικής δράσης και νιτροζαμίνες (free nitrosamines).
• Σε περίπτωση που παρατηρείτε αλλοίωση της φυσιολογικής εικόνας του παιδικού δέρματος, χρειάζεται να απευθυνθείτε σε δερματολόγο ή παιδίατρο, προκειμένου να γίνει λήψη ιστορικού και να επιλεγεί ή να παρασκευαστεί ένα θεραπευτικό προϊόν περιποίησης κατά περίπτωση. Σε έντονες ερεθιστικές καταστάσεις, ακόμα και το ύδωρ υδρεύσεως μπορεί να επιδεινώσει τα στοιχεία φλεγμονής. Χρειάζεται ιατρική εκτίμηση και συμμόρφωση με τις ιατρικές συστάσεις.
• Τέλος, να διευκρινίσουμε, για αποφυγή παρανοήσεων, πως το άλλαγμα της πάνας του μωρού συχνά συνοδεύεται από κλάμα. Απαραίτητη δεξιότητα κάθε νέου γονέα είναι η παρατήρηση του μωρού του. Μέσω της παρατήρησης, οι φροντιστές του μωρού μαθαίνουν τι ευχαριστεί και τι ενοχλεί το μωρό, προκειμένου να εξατομικεύσουν τη φροντίδα τους ως προς αυτό.
Εφόσον, λοιπόν, εξοικειωθείτε με την αλλαγή της πάνας, χρειάζεται να σκεφτείτε τη σπουδαιότητα αυτής της καθημερινής πρακτικής φροντίδας και να τη χαίρεστε εξίσου με τις άλλες φροντίδες που παράσχετε στο παιδί σας καθημερινά, όπως το τάισμα και η αγκαλιά. Η περιποίηση του βρεφικού σώματος είναι μια ένδειξη αγάπης που, μέσα από τη φροντίδα μας, τα λόγια και τις πράξεις μας, μαθαίνει το παιδί να αγαπά και να φροντίζει το σώμα του αργότερα.
Επιλογή κατάλληλων προϊόντων
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία προϊόντων βρεφικής περιποίησης σε διάφορα σημεία πώλησης. Ιδανικά επιλέγουμε προϊόντα συμβατά με την ηλικιακή περίοδο του παιδιού και τις ανάγκες του δέρματός του. Ακόμη, σε ένα φαρμακείο η ποικιλία εξειδικευμένων προϊόντων είναι μεγαλύτερη και ο φαρμακοποιός καταρτισμένος ως προς τις διαφορετικές ιδιότητες του κάθε προϊόντος. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας, τον φαρμακοποιό σας και το «γούστο» σας και επιλέξτε τα κατάλληλα προϊόντα.
Χρειάζεστε ένα υγρό σαπούνι για το καθάρισμα του σώματος και ένα προϊόν για εφαρμογή στις μηρογεννητικές πτυχές του μωρού μετά το πλύσιμο, το στέγνωμα και πριν από την τοποθέτηση της καθαρής πάνας.
Είναι σημαντικό να παρατηρείτε το δέρμα του μωρού σας σε κάθε αλλαγή για τυχόν σημεία ερεθισμού.
Επιλογή κατάλληλης πάνας
Πάνα επιλέγουμε με βάση το βάρος του μωρού και την ηλικιακή περίοδο που διανύει. Συχνά χρειάζεται να αλλάξετε την αρχική επιλογή σας, διότι μπορεί να ερεθίζει το δέρμα του μωρού σας. Ο χρόνος και η χρήση θα σας δείξει!
Η σωστή τοποθέτηση της πάνας έχει τα μικρά μυστικά της, κυρίως για αποφυγή διαρροών, γι’ αυτό και η ενημέρωση από τους επαγγελματίες υγείας είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.
Πηγή: healthyme.gr
