Το άγχος για τον χρόνο που περνά δεν αποτελεί «αποκλειστικό προνόμιο» των γυναικών. Το βιολογικό ρολόι δεν κάνει διακρίσεις, και χτυπάει και για τους άνδρες. Μπορεί η ανδρόπαυση να μη σημαίνει για τον άνδρα το τέλος της γονιμότητας -όπως η εμμηνόπαυση για τις γυναίκες-, τα συμπτώματά της, ωστόσο, επηρεάζουν την καθημερινότητά του.
Κόπωση, αδυναμία, μείωση της libido, στυτική δυσλειτουργία... Αυτή είναι η «βασική τετράδα» της ανδρόπαυσης, η οποία εμφανίζεται στους άντρες μετά τα 50 και οφείλεται στην έλλειψη της βασικής αντρικής ορμόνης, της τεστοστερόνης. Καταθλιπτική διάθεση, έκπτωση νοητικής λειτουργίας, αναιμία και άλλα συμπτώματα, έρχονται να συμπληρώσουν την «εικόνα του γηράσκοντα άνδρα»,
Με τον όρο ανδρόπαυση, η ιατρική κοινότητα θέλησε να περιγράψει μια κατάσταση ανάλογη με τη γυναικεία εμμηνόπαυση. Ωστόσο, οι διαφορές είναι περισσότερες από τις ομοιότητες, ενώ, «οι όροι ανδρική κλιμακτήριος ή ανδρόπαυση δεν είναι ακριβείς. Η εμμηνόπαυση είναι η διακοπή της έμμηνου ρύσης που συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες καθώς μεγαλώνουν. Τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες δεν πέφτουν αιφνίδια, αλλά σταδιακά, ενώ δεν παρουσιάζουν όλοι οι άνδρες μείωση της τεστοστερόνης καθώς μεγαλώνουν. Οι ορμονικές αλλαγές λόγω ηλικίας αντιμετωπίζονται διαφορετικά στους άνδρες και στις γυναίκες. Ανεπάρκεια ανδρογόνων ή τεστοστερόνης ονομάζεται η κατάσταση, στην οποία ο οργανισμός δεν παράγει αρκετή τεστοστερόνη για τις φυσιολογικές του λειτουργίες. Η ανεπάρκεια ανδρογόνων δεν είναι απειλητική για τη ζωή, αλλά επηρεάζει σημαντικά την ποιότητά της.
Σύμφωνα με τον ίδιο, υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους δέκα ηλικιωμένους έχει χαμηλή τεστοστερόνη, αλλά το ακριβές ποσοστό δεν είναι γνωστό. Πιθανότατα, επειδή η ανεπάρκεια ανδρογόνων δεν διαγιγνώσκεται επαρκώς, πολλοί άνδρες δεν γνωρίζουν το πρόβλημα κι έτσι χάνουν την ευκαιρία για θεραπεία.
Σε ποια, όμως, ηλικία αρχίζει να εμφανίζεται; Τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης βρίσκονται στους άνδρες ηλικίας από 20 έως 30 ετών. Με την αύξηση της ηλικίας παρατηρείται μια μικρή, σταδιακή πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης. Μπορεί να υπάρξει πτώση κατά το 1/3 στις ηλικίες από 30 έως 80 ετών. Μερικοί άνδρες, καθώς μεγαλώνουν, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη πτώση στα επίπεδα τεστοστερόνης. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, σε παχύσαρκους άνδρες ή με χρόνια προβλήματα υγείας.
Τα «μηνύματα» του οργανισμού
Συμπτώματα ενδεικτικά της χαμηλής τεστοστερόνης είναι η κόπωση, η ευερεθιστότητα, οι αλλαγές στη διάθεση, η αδυναμία συγκέντρωσης, η μειωμένη μυϊκή δύναμη, η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και στυτική δυσλειτουργία, η παχυσαρκία, η οστεοπόρωση και γυναικομαστία. Τα συμπτώματα συχνά ταυτίζονται με αυτά άλλων ασθενειών, ενώ διαφέρουν, ανάλογα με την ηλικία στην οποία παρουσιάζονται τα μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης.
Το γεγονός ότι τα συμπτώματα ταυτίζονται με αυτά άλλων ασθενειών, αλλά και το ότι μπορεί να είναι διαφορετικά από άντρα σε άντρα, καθιστά πολλές φορές δύσκολη τη διάγνωση, η οποία πρέπει να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη διαδικασία. Η διάγνωση της ανεπάρκειας ανδρογόνων περιλαμβάνει τη λήψη ιατρικού ιστορικού, την πλήρη κλινική εξέταση και τουλάχιστον δυο δείγματα αίματος για την μέτρηση των επιπέδων των ορμονών. Η αιμοληψία θα πρέπει να γίνεται το πρωί, γιατί τότε έχουμε τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης. Η διάγνωση της ανεπάρκειας ανδρογόνων επιβεβαιώνεται από την ανεύρεση χαμηλών επιπέδων τεστοστερόνης.
Αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα
Η ανεπάρκεια ανδρογόνων αντιμετωπίζεται με θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης, η οποία συνταγογραφείται στους άνδρες (με τεκμηριωμένη ανεπάρκεια) και η θεραπεία διαρκεί εφ’ όρου ζωής. Η τεστοστερόνη είναι διαθέσιμη σε μορφή κάψουλας, ενδομυϊκών ενέσεων, διαδερμικών επιθεμάτων και γέλης (gel). Συνήθως προτιμάται η μορφή γέλης λόγω της ευκολίας και των καλών και σταθερών επιπέδων στο αίμα που επιτυγχάνει.
Οι επιπτώσεις στη σεξουαλική υγεία του άνδρα είναι, ενδεχομένως, η πιο σημαντική συνέπεια της ανδρόπαυσης, καθώς έχει αντίκτυπο και στην ψυχολογία του. Τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην επίτευξη και διατήρηση της στύσης, αλλά δεν είναι η πιο συνηθισμένη αιτία προβλημάτων στη στύση. Αυτά προκαλούνται συνήθως από διαταραχές στην αγγείωση και νεύρωση του πέους. Η ελάττωση των επιπέδων τεστοστερόνης προκαλεί, κυρίως, μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Τα προβλήματα στη σεξουαλική ικανότητα επηρεάζουν σημαντικά τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση του άντρα.
Είναι το εν λόγω θέμα, μία από τις βασικές αιτίες της κατάθλιψης που περνάει ο άντρας αυτή την περίοδο;
Η κατάθλιψη σχετίζεται με προσωπικές ή κοινωνικές αιτίες και σημαντικά γεγονότα της ζωής ενός ανθρώπου. Νευρολογικές νόσοι μπορεί να είναι αιτία κατάθλιψης, ενώ σημαντικές χρόνιες ασθένειες, επίσης, επιβαρύνουν την ψυχοσύνθεση. Η μείωση της τεστοστερόνης επιδρά αρνητικά στη διάθεση, αλλά το ίδιο μπορούν να κάνουν και όλα τα συμπτώματα της γήρανσης.
Πρόληψη και ενίσχυση του οργανισμού
Μπορεί ένας άνδρας να προλάβει ή έστω να περιορίσει αυτές τις αλλαγές που φέρνει η γήρανση;
Δεν υπάρχουν γνωστοί τρόποι για την πρόληψη της ανεπάρκειας ανδρογόνων από βλάβη των όρχεων ή της υπόφυσης. Άλλωστε, δεν έχουν όλοι οι άνδρες μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης με την ηλικία.Παρόλα αυτά με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και αντιμετώπιση των συνοδών παθήσεων, τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορούν να βελτιωθούν, αν η μείωσή τους οφείλεται σε άλλες παθήσεις.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής και των πολυβιταμινών. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι σημαντικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της γήρανσης. Ο σίδηρος και το φυλλικό οξύ βοηθούν τους ασθενείς με αναιμία, τα ω3-λιπαρά οξέα έχουν αντιοξειδωτική δράση και είναι απαραίτητα για την παραγωγή ορμονών, ενώ ο ψευδάργυρος και η L - αργινίνη μπορούν να βοηθήσουν τη λειτουργία των όρχεων και τη στυτική λειτουργία.
Πηγή: healthyme.gr
