Ξυπνάτε το πρωί αλλά δυσκολεύεστε να σηκωθείτε από το κρεβάτι; Σκέφτεστε ότι δεν έχετε την ενέργεια και τη διαύγεια που είχατε άλλοτε; Καλώς ήλθατε στη λέσχη των μονίμως κουρασμένων! Δεν είστε οι μόνοι. Τα τελευταία χρόνια που οι ρυθμοί εργασίας έχουν εντατικοποιηθεί και τα άγχη της καθημερινότητας έχουν πολλαπλασιαστεί, ολοένα και οι περισσότεροι άνθρωποι παραπονούνται για συμπτώματα μόνιμης κόπωσης. Υπάρχει τρόπος να ανακτήσουμε την παλιά μας ενέργεια και διάθεση;
Η κόπωση είναι ένα αίσθημα κούρασης και έλλειψης ενέργειας η οποία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Σε γενικές γραμμές, αισθανόμαστε κόπωση εξαιτίας υπερκόπωσης, λίγου ή κακής ποιότητας ύπνου, ανίας, στεναχώριας, άγχους ή έλλειψης σωματικής άσκησης. Επίσης, η κόπωση μπορεί να οφείλεται σε κάποια ίωση ή γριπώδη συνδρομή ή χρήση φαρμάκων, όπως τα ηρεμιστικά και αντι-ισταμινικά. Ακόμα, ο βαθμός ενυδάτωσης και οι διατροφικές συνήθειες μπορούν να επιδεινώσουν ή να βελτιώσουν την κατάσταση. Εξάλλου, αν το σώμα δεν έχει καλή φυσική κατάσταση, δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της καθημερινότητας.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, το αίσθημα της κόπωσης υποχωρεί αν το άτομο ξεκουραστεί ή κοιμηθεί επαρκώς ή όταν υποχωρήσει η ασθένεια.Αν όμως το αίσθημα της κόπωσης δεν υποχωρεί έπειτα από ξεκούραση και επαρκή ύπνο και επιμένει για τουλάχιστον 6 μήνες ενώ επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου, τότε μιλάμε για Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης.
Ας δούμε όμως τα πράγματα πιο αναλυτικά.
Μάτια ερμητικά... ανοιχτά
Όπως προαναφέραμε, μία από τις βασικότερες αιτίες κούρασης είναι η έλλειψη ύπνου. Κοιμόμαστε τουλάχιστον µία ώρα λιγότερη σε σύγκριση με 100 χρόνια πριν. Όσο όμως το στρες αυξάνεται, ο ύπνος φεύγει μακριά. Aν υποφέρετε από αϋπνίες, περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και καφεϊνούχων ποτών λίγες ώρες πριν την κατάκλιση, κλείστε την τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο και ακολουθήστε τους βασικούς κανόνες υγιεινής του ύπνου: πηγαίνετε στο κρεβάτι 2-3 ώρες μετά το βραδινό φαγητό, φροντίστε να έχετε στο υπνοδωμάτιό σας την κατάλληλη θερμοκρασία (ούτε ζέστη, ούτε κρύο) και το κρεβάτι σας να µην είναι τόπος δουλειάς (κρατήστε το laptop μακριά). Προσπαθήστε επίσης να κοιμάστε περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα, ώστε ο οργανισμός να έχει την επαναληψιµότητα του κιρκάδιου (24ωρου) ρυθμού.
Η φωτεινή οθόνη του κινητού ή του φορητού υπολογιστή, διαταράσσει τον κιρκαδικό ρυθμό του οργανισμού, μειώνοντας τα επίπεδα μελατονίνης, της ορμόνης που βοηθάει να ρυθμίσετε τον κύκλο του ύπνου. Προσπαθήστε να μην ασχολείστε με το laptop ή με το κινητό σας, τουλάχιστον για 2 ώρες προτού πέσετε για ύπνο.
Κακή διατροφή
Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι ο λόγος για τον οποίο αισθάνεστε το σώμα σας να σας «εγκαταλείπει», δεν είναι οι πολλές υποχρεώσεις αλλά οι λίγες θρεπτικές ουσίες, με τις οποίες εφοδιάζετε τον οργανισμό σας; Εάν δεν προσλαμβάνετε όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχετε ανάγκη, είτε γιατί παραλείπετε γεύματα είτε γιατί καταναλώνετε πολύ συχνά junk food, ο οργανισμός δεν μπορεί να αποδώσει. Είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο αισθάνεστε ατονία, κάθε φορά που ακολουθείτε για παράδειγμα κάποια στερητική δίαιτα.
Φροντίστε, λοιπόν, να καταναλώνετε καθημερινά δημητριακά και ζυμαρικά ολικής άλεσης, που προμηθεύουν με ενέργεια τον οργανισμό για μεγαλύτερο διάστημα, αποδεσμεύοντάς την αργά, αλλά και πρωτεΐνες (κρέατα, ψάρια, όσπρια, τυριά, πουλερικά). Επίσης, μην παραλείπετε γεύματα, ιδιαίτερα το πρωινό και προσθέστε στη διατροφή σας υγιεινά σνακ, όπως αποξηραμένα φρούτα και ανάλατους ξηρούς καρπούς. Μην ξεχνάτε τέλος τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Αποφύγετε την υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης και ζάχαρης. Προσωρινά σας δίνουν την αίσθηση ότι μπορείτε να αντεπεξέλθετε, όταν όμως η επίδρασή τους περάσει, καταλήγετε να αισθάνεστε πιο κουρασμένος από πριν.
Η αφυδάτωση, είναι επίσης μία συχνή αιτία χρόνιας κόπωσης. Πρόκειται για τον πιο σημαντικό λόγο πτώσης του μεταβολισμού. Της ικανότητας δηλαδή του οργανισμού μας να παράγει ενέργεια και να κάνει καύσεις.
Μερικοί ιατρικοί λόγοι…
Η έλλειψη σιδήρου από τον οργανισμό εμφανίζεται με κόπωση, γενική αδυναμία και εξάντληση (σιδηροπενική αναιμία). Για να την προλάβετε, φροντίστε να βάλετε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως συκώτι, μοσχαρίσιο κρέας, δημητριακά, αυγά, ξηρούς καρπούς και φρούτα και να τρώτε ωμά λαχανικά και εσπεριδοειδή που περιέχουν βιταμίνη C, η οποία βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου. Αν όμως η αναιμία ήδη έχει εγκατασταθεί θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με χορήγηση σιδήρου, κατά τις οδηγίες του γιατρού.
Oι διαταραχές του θυρεοειδούς είναι μια ακόμη κοινή αιτία. Τόσο ο υπερθυρεοειδισμός όσο και υποθυρεοειδισμός, μπορούν να προκαλέσουν κούραση. Μια εξέταση αίματος, όπου θα ελέγξει ο γιατρός σας το επίπεδο των ορμονών του θυρεοειδούς, μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση της λειτουργίας του, άρα ενδεχομένως και στη λύση του προβλήματος της κούρασής σας.
Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά τα υπνωτικά χάπια μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε κουρασμένοι όταν ξυπνάτε. Τα χάπια που βοηθούν στην έλευση του ύπνου, αλλάζουν την «αρχιτεκτονική» του.
Αν κοιμάστε αρκετές ώρες, αλλά ξυπνάτε κουρασμένος/η, ενώ η/ο σύντροφος παραπονιέται ότι ροχαλίζετε και περιγράφει περιστατικά απνοιών, ίσως να πάσχετε από αποφρακτική άπνοια του ύπνου. Η υπνική άπνοια είναι το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο το δυνατό ροχαλητό ξαφνικά διακόπτεται από επεισόδια πλήρους απόφραξης της αναπνοής. Οι άπνοιες προκαλούν κακή οξυγόνωση και κακή λειτουργία του εγκεφάλου (γι’ αυτό και επηρεάζουν τη λειτουργικότητα, τη μνήµη και την εγρήγορση του ατόµου την επόµενη µέρα), ενώ έχουν συνδεθεί με τη μελλοντική εμφάνιση προβλημάτων στο καρδιαγγειακό σύστηµα.
Και η θεραπεία;
Στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική και στοχεύει στο να ανακουφίσει τον ασθενή και να βελτιώσει την καθημερινότητά του. Από τη στιγμή που αποκλειστούν τα ιατρικά αίτια της κόπωσης, θα πρέπει να αναζητηθούν οι ψυχολογικοί και κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, που μάλλον ευθύνονται. Σε αυτούς τους ασθενείς, ιδιαίτερα βοηθητικό ρόλο παίζει η ψυχολογική υποστήριξη ή/και η ψυχιατρική θεραπεία.
Εάν λοιπόν νιώθετε επίμονη κούραση ή εξάντληση, ίσως αυτό που χρειάζεστε να μην είναι μόνο ξεκούραση και αλλαγή παραστάσεων, αλλά και μια σειρά προληπτικών εξετάσεων, για να προλάβετε καταστάσεις που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την υγεία σας.
Ορίζοντας τη χρόνια κόπωση
Πότε μιλάμε για «σύνδρομο χρόνιας κόπωσης»; Είναι μια σχετικά… νέα νοσολογική οντότητα, καθώς ταυτοποιήθηκε στις αρχές του 1980. Οι πάσχοντες από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ΣΧΚ) υποφέρουν από σοβαρή κόπωση για διάστημα περισσότερο από 6 μήνες, η οποία δεν υποχωρεί ούτε με την ξεκούραση. Επειδή δεν υπάρχει κάποια εξέταση η οποία να επιβεβαιώνει τη χρόνια κόπωση, η διάγνωση γίνεται όταν υπάρχουν τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω συμπτώματα:
• Μυϊκοί πόνοι
• Ύπνος που δεν ξεκουράζει
• Πονόλαιμος που επιμένει
• Πονοκέφαλος που δεν προϋπήρχε
• Πόνος στις αρθρώσεις χωρίς οίδημα ή ερυθρότητα
• Διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης
• Ευαισθησία στις μασχάλες
• Κακουχία έπειτα από άσκηση, που διαρκεί περισσότερες από 24 ώρες.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι το ευερέθιστο έντερο, η κατάθλιψη ή άλλα ψυχολογικά προβλήματα, οι λιποθυμίες, οι αλλεργίες και οι ζαλάδες.
Αν λοιπόν παρατηρήσετε 4 ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα εξετάσει το ενδεχόμενο ύπαρξης κάποιας ασθένειας η οποία προκαλεί τη χρόνια κόπωση.
Τips για την αποφυγή της κόπωσης
Προκειμένου να αποφύγετε το αίσθημα κόπωσης προτείνουμε:
1. Να ασκείστε τακτικά. Αν πρόκειται να ασκηθείτε για πρώτη φορά, συμβουλευτείτε έναν ειδικό και ξεκινήστε σταδιακά.
2. Να ακολουθείτε μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή και μην παραλείπετε γεύματα, ειδικά το πρωινό.
3. Να πίνετε αρκετό νερό και να αποφεύγετε την κατανάλωση οινοπνεύματος και καφεΐνης που μπορούν να επιδεινώσουν το αίσθημα κόπωσης.
4. Να κόψετε το κάπνισμα.
5. Να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό ψυχολόγο αν νιώθετε ότι είστε πολύ αγχωμένος ή αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα.
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, να απευθυνθείτε στον γιατρό σας.
Πηγή: healthyme.gr
