Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια σοβαρή, χρόνια ασθένεια που οφείλεται είτε στην ανεπάρκεια του παγκρέατος να παράγει ινσουλίνη (η ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο ή γλυκόζη αίματος) ή στην αντίσταση του οργανισμού στη δράση της ινσουλίνης. Η κύρια έκφραση της νόσου είναι η αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
O διαβήτης χαρακτηρίζεται και ως μια σύγχρονη παγκόσμια πανδημία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2014 σε παγκόσμια κλίμακα υπήρχαν 422 εκατομμύρια ενήλικοι με Σακχαρώδη Διαβήτη, μια τεράστια αύξηση συγκριτικά με τα 108 εκατομμύρια διαβητικούς το 1980. Η επίπτωση του Σακχαρώδη Διαβήτη δηλαδή σχεδόν διπλασιάστηκε ανεβαίνοντας από το 4,7% στο 8,5% στους ενήλικες. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στην αύξηση του ποσοστού των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων.
Αίτια και συμπτώματα
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής που χαρακτηρίζεται από μειωμένη φυσική δραστηριότητα, αυξημένη κατανάλωση θερμίδων και δραματική άνοδο της παχυσαρκίας οδηγεί στην αύξηση της συχνότητας εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Τα συμπτώματα της νόσου διαφέρουν ανάλογα με το πόσο αυξημένο είναι το σάκχαρο στο αίμα. Μερικά άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 μπορεί αρχικά να μην έχουν συμπτώματα. Σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, αυτά είναι σοβαρά και εμφανίζονται ξαφνικά.
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι η πολυουρία, η πολυδιψία και η ανεξήγητη απώλεια βάρους. Επιπλέον, παρατηρείται κόπωση και δυσκολία στην επούλωση πληγών. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί η διάγνωση να γίνει λόγω αιφνίδιας απώλειας όρασης, συχνών ουρολοιμώξεων ή και δερματικών λοιμώξεων.
Όσον αφορά τις επιπλοκές της νόσου, μπορεί να είναι σημαντικές και ιδιαίτερα σοβαρές. Οι επιπλοκές αυτές συνήθως σχετίζονται με την καρδιαγγειακή υγεία, τις εγκεφαλικές λειτουργίες, τη νεφρική ανεπάρκεια, την απώλεια των κάτω άκρων ή της όρασης και τη νευροπάθεια. Οι επιπλοκές παρουσιάζονται τόσο στο Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 όσο και στο Διαβήτη τύπου 2, εμφανίζονται δε ανεξάρτητα από τον τρόπο θεραπείας (χάπια ή ινσουλίνη). Η άριστη μακροχρόνια ρύθμιση του σακχάρου προφυλάσσει σε μεγάλο ποσοστό από τις επιπλοκές αυτές και στα διαβητικά άτομα που αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουν τις επιπλοκές αυτές πιστεύεται ότι η άριστη ρύθμιση καθυστερεί την εμφάνιση και επιβραδύνει την εξέλιξή τους.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης διακρίνεται σε 4 κατηγορίες:
1. Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1): Οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, που οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης. Πρόκειται για το 10% περίπου των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη και αφορά κυρίως τα παιδιά και τους νέους.
2. Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2): Εμφανίζεται λόγω προοδευτικής μείωσης της ικανότητας έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας και αύξησης της αντίστασης στην ινσουλίνη. Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων με διαβήτη έχει αυτή τη μορφή. Είναι κυρίως νόσος των ενηλίκων, αν και τελευταία εμφανίζεται και σε νεαρά υπέρβαρα άτομα.
3. Ειδικοί τύποι Διαβήτη: οφείλονται σε σπάνια γενετικά αίτια, εγχειρήσεις παγκρέατος, έκθεση σε φάρμακα, χημικές ουσίες, τοξίνες κ.ά.
4. Σακχαρώδης Διαβήτης κύησης: Είναι η περίπτωση αύξησης του σακχάρου που διαγιγνώσκεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στην Ελλάδα η συχνότητά του κυμαίνεται στο 7%.
Πρόληψη και αντιμετώπιση
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος με την οποία ο ασθενής οφείλει να συμβιώσει. Γι’ αυτό απαιτείται γνώση, συμμόρφωση και διάθεση αλλαγής των αρνητικών συνηθειών που οδηγούν στην εμφάνιση και εξέλιξή του.
Η δίαιτα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στην πρόληψη και αντιμετώπισή του. Τα διαιτητικά μέτρα που έχουν τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα για την πρόληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη 2 είναι:
1. Μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων, με στόχο τη μείωση του σωματικού βάρους τουλάχιστον κατά 5% σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα.
2. Ελάττωση του ολικού λίπους σε ποσοστό κάτω από 30% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης.
3. Μείωση των κεκορεσμένων λιπών κάτω από 10% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης.
4. Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών (τουλάχιστον 25-35 γραμμάρια ημερησίως).
Η άθληση πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των προγραμμάτων πρόληψης και συνιστάται η μέτρια ή έντονη αερόβια άσκηση τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, το λιγότερο 5 φορές την εβδομάδα. Σε διαβητικά άτομα η άσκηση συμβάλλει αποτελεσματικά στη ρύθμιση του σακχάρου, τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και τον έλεγχο του σωματικού βάρους, βελτιώνοντας και την ποιότητα ζωής.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνει πληθώρα φαρμάκων από τα οποία κυρίαρχη θέση έχει η μετφορμίνη. Η μετφορμίνη είναι ένα φάρμακο με πολλαπλές δράσεις και αποτελεί την πρώτη και κύρια θεραπευτική επιλογή.
Προδιαβήτης = Προμήνυμα;
Ο προδιαβήτης είναι μια κατάσταση πριν την εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη που χαρακτηρίζεται είτε από διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας όταν δηλαδή δεν έχουμε φάει για τουλάχιστον 8 ώρες, ωστόσο οι τιμές του σακχάρου είναι αυξημένες, είτε από διαταραγμένη ανοχή στην γλυκόζη με αυξημένα μεταγευματικά σάκχαρα. Είναι μια ένδειξη ότι θα ακολουθήσει ο Σακχαρώδης Διαβήτης αν δεν γίνει υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση.
Οι παράγοντες για την ανάπτυξη προδιαβήτη και Σακχαρώδη Διαβήτη είναι κοινοί και συνιστάται ο προσυμπτωματικός έλεγχος στα άτομα που έχουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω ενδείξεις:
· Ηλικία άνω των 45 ετών
· Περιφέρεια μέσης > 102εκ (άνδρες) και > 88εκ (γυναίκες)
· Παχυσαρκία (Δείκτης μάζας σώματος >30kg/m2)
· Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε γονείς, αδέλφια, παιδιά
· Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
· Ιστορικό διαβήτη κύησης
· Γέννηση παιδιών με σωματικό βάρος άνω των 4kg
· Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
· Λήψη φαρμάκων που προδιαθέτουν σε αύξηση του σακχάρου (π.χ. χρόνια χρήση κορτιζόνης).
Ο προδιαβήτης μπορεί να αντιμετωπισθεί με αλλαγή του τρόπου ζωής και των διατροφικών συνηθειών, μείωση του σωματικού βάρους και εντατική άσκηση με αύξηση γενικά της φυσικής δραστηριότητας.
Ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής
Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν τη φαρμακευτική θεραπεία, αλλά μπορούν να χορηγηθούν συμπληρωματικά για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη 2 και των επιπλοκών του.
Η σύγχρονη έρευνα επικεντρώνεται στη μελέτη της βιταμίνης D, του α-λιποϊκού οξέος και της κανέλας για την ενίσχυση του μεταβολισμού και την πρόληψη παθήσεων, όπως του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 και των επιπλοκών του. Η βιταμίνη D συντίθεται με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας και έχει πλειοτρόπο δράση. Ασκεί ευνοϊκή δράση στα β-κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη και έχει βρεθεί ότι τα άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
Το α-λιποϊκό οξύ είναι μια ισχυρή ουσία με αντιοξειδωτική δράση που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι βελτιώνει τα συμπτώματα της διαβητικής νευροπάθειας, που είναι μια σοβαρή επιπλοκή του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Η κανέλα επίσης συντελεί στη μεταφορά και χρησιμοποίηση της γλυκόζης,αποκαθιστώντας έτσι το σάκχαρο αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, λόγω των σοβαρών επιπλοκών και του σημαντικού οικονομικού κόστους της διαχείρισης της νόσου, αποτελεί μια τεράστια πρόκληση.
Η δίαιτα και η άσκηση, μαζί με την ορθολογική και κατά περίπτωση χρήση συμπληρωμάτων διατροφής, είναι ο ουσιαστικός δρόμος για την πρόληψη και την καλύτερη ποιότητα ζωής.
Πηγή: healthyme.gr
