Μήπως οι χειμωνιάτικοι μήνες σας ρίχνουν τη διάθεση περισσότερο από ό, τι νομίζετε ότι πρέπει; Εάν ναι, μπορεί να έχετε εποχική κατάθλιψη, γνωστή και ως εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (ΕΣΔ).
Η εποχιακή κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που συμβαίνει κάθε χρόνο την ίδια περίοδο. Μια σπάνια μορφή εποχικής κατάθλιψης, γνωστή ως «καλοκαιρινή κατάθλιψη», αρχίζει στα τέλη της άνοιξης ή στις αρχές του καλοκαιριού και τελειώνει το φθινόπωρο. Σε γενικές γραμμές, όμως, η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή αρχίζει το φθινόπωρο ή το χειμώνα και τελειώνει την άνοιξη ή το καλοκαίρι.
Αιτίες
Παρόλο που δεν γνωρίζουμε τις ακριβείς αιτίες της ΕΣΔ, ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάποιες ορμόνες προκάλεσαν βαθιά στον εγκέφαλο αλλαγές που σχετίζονται με τη συμπεριφορά σε ορισμένες περιόδους του έτους. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ΕΣΔ μπορεί να σχετίζεται με αυτές τις ορμονικές αλλαγές. Μια θεωρία είναι ότι το λιγότερο φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της πτώσης και του χειμώνα οδηγεί στον εγκεφαλικό σχηματισμό λιγότερης σεροτονίνης, μιας χημικής ουσίας που συνδέεται με τις οδούς του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τη διάθεση. Όταν τα μονοπάτια των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο που ρυθμίζουν τη διάθεση δεν λειτουργούν κανονικά, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι συναισθήματα κατάθλιψης, μαζί με συμπτώματα κόπωσης και αύξησης βάρους.
Η ΕΣΔ συνήθως αρχίζει σε νεαρή ηλικία και είναι συχνότερη στις γυναίκες από ότι τους άνδρες. Μερικοί άνθρωποι με ΕΣΔ έχουν ήπια συμπτώματα και αισθάνονται αδυναμία ή ευερεθιστότητα. Άλλοι έχουν χειρότερα συμπτώματα που παρεμβαίνουν στις σχέσεις και την εργασία.
Επειδή η έλλειψη επαρκούς φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα σχετίζεται με την ΕΣΔ, συναντάται λιγότερο συχνή σε χώρες όπου υπάρχει πολλή ηλιοφάνεια όλο το χρόνο.
Χειμερινά συμπτώματα
Τα άτομα με ΕΣΔ έχουν πολλά από τα συνήθη προειδοποιητικά σημάδια της κατάθλιψης, όπως:
Λιγότερη ενέργεια
Συγκέντρωση προβλημάτων
Κούραση
Μεγαλύτερη όρεξη
Αυξημένη επιθυμία να μένουν μόνοι
Μεγαλύτερη ανάγκη ύπνου
Αύξηση βάρους
Καλοκαιρινά συμπτώματα
Λιγότερη όρεξη
Δυσκολία στον ύπνο
Απώλεια βάρους
Διάγνωση
Εάν αισθανθήκατε κατάθλιψη και έχετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, επισκεφθείτε το γιατρό σας για αξιολόγηση. Αυτός ή αυτή θα συστήσει τη σωστή μορφή θεραπείας για εσάς.
Θεραπεία
Υπάρχουν διαφορετικές θεραπείες, ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας. Επίσης, εάν έχετε άλλον τύπο κατάθλιψης ή διπολικής διαταραχής, η θεραπεία μπορεί να είναι διαφορετική.
Τα παραδοσιακά αντικαταθλιπτικά χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία της εποχικής κατάθλιψης. Πολλοί γιατροί συστήνουν ότι τα άτομα με ΕΣΔ πρέπει να βγουν έξω νωρίς το πρωί για να απορροφήσουν φυσικό φως. Εάν αυτό είναι αδύνατο λόγω των σκοτεινών χειμωνιάτικων μηνών, μπορεί να βοηθήσουν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή η φωτοθεραπεία.
Φωτοθεραπεία
Μερικοί ερευνητές συνδέουν την εποχική κατάθλιψη με τη φυσική ορμόνη μελατονίνη, η οποία προκαλεί υπνηλία. Το φως αλλάζει την ποσότητα της μελατονίνης στο νευρικό σας σύστημα και ενισχύει τη σεροτονίνη στον εγκέφαλό σας. Η θεραπεία με φως έχει αντικαταθλιπτικό αποτέλεσμα.
Ένα λαμπρό φως πλήρους φάσματος φωτίζει έμμεσα στα μάτια σας. Κάθεστε περίπου 2 μέτρα μακριά από ένα φωτεινό φως - περίπου 20 φορές φωτεινότερο από το κανονικό φωτισμό χώρου. Η θεραπεία αρχίζει με μια συνεδρία 10 έως 15 λεπτών την ημέρα. Στη συνέχεια οι χρόνοι αυξάνονται σε 30 έως 45 λεπτά την ημέρα, ανάλογα με την απόκριση σας.
Μην κοιτάτε απευθείας την πηγή φωτός οποιουδήποτε φωτός για μεγάλες χρονικές περιόδους, για να αποφύγετε τυχόν ζημιά στα μάτια σας.
Μερικοί άνθρωποι με ΕΣΔ ανακάμπτουν μέσα σε λίγες ημέρες από τη χρήση φωτοθεραπείας. Άλλοι χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο. Εάν τα συμπτώματα ΕΣΔ δεν απομακρυνθούν, ο γιατρός σας μπορεί να αυξήσει τις συνεδρίες θεραπείας φωτός σε δύο φορές την ημέρα.
Οι άνθρωποι που ανταποκρίνονται στη φωτοθεραπεία ενθαρρύνονται να το συνεχίσουν έως ότου μπορέσουν να βγουν ξανά στην ηλιακή ακτινοβολία την άνοιξη. Ενώ οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ελάχιστες, να είστε προσεκτικοί εάν έχετε ευαίσθητο δέρμα ή ιστορικό διπολικής διαταραχής.
Πρόληψη
Περάστε λίγο χρόνο έξω κάθε μέρα, ακόμα και όταν έχει συννεφιά. Οι συνέπειες του φως της ημέρας εξακολουθούν να βοηθούν.
Αρχίστε να χρησιμοποιείτε φωτιστικό τύπου 10.000 lux όταν ξεκινά η πτώση της διάθεσης, ακόμα και πριν αισθανθείτε τις επιπτώσεις του χειμώνα SAD.
Κάντε μια ισορροπημένη διατροφή. Αυτό θα σας βοηθήσει να έχετε περισσότερη ενέργεια, ακόμα κι αν λαχταράτε αμυλούχα και γλυκά τρόφιμα.
Άσκηση για 30 λεπτά την ημέρα, πέντε φορές την εβδομάδα.
Συνεργαστείτε με τον κοινωνικό σας κύκλο και τις τακτικές σας δραστηριότητες. Η κοινωνική υποστήριξη είναι πολύ σημαντική.
Πότε πρέπει να καλέσω τον γιατρό μου;
Εάν αισθάνεστε κατάθλιψη, κούραση και ευερέθιστοι την ίδια εποχή κάθε χρόνο, και αυτά τα συναισθήματα φαίνεται να είναι εποχιακά, μπορεί να έχετε μια μορφή ΕΣΔ. Συζητήστε ανοιχτά με το γιατρό σας για τα συναισθήματά σας. Ακολουθήστε τις συστάσεις του για τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη θεραπεία.
Πηγή: webmd.com
