Με το πέρασμα των χρόνων, το σώμα υφίσταται σημαντικές αλλαγές: ο μεταβολισμός και η μυική μάζα μειώνονται, ενώ η μείωση της όρεξης και οι δυσκολίες στο φαγητό (τόσο στην προετοιμασία όσο και στη μάσηση) αυξάνουν τις πιθανότητες οι ηλικιωμένοι να εμφανίσουν διατροφικές ελλείψεις. Αναπόφευκτα λοιπόν, η γήρανση αυξάνει τις ανάγκες για όλες τις βιταμίνες και όχι μόνο.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι καταλληλότερες βιταμίνες για τους ηλικιωμένους; Η απάντηση είναι όλες. Αν όμως πρέπει να επιλέξουμε, πολύ σημαντικές θεωρούνται οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η βιταμίνη C και η βιταμίνη Ε. Συστήνεται σε όλα τα άτομα τρίτης ηλικίας η συμπληρωματική λήψη αυτών των βιταμινών, καθώς η απορρόφησή τους, αλλά και η αξιοποίησή τους από ένα γερασμένο οργανισμό, είναι μειωμένες. Έτσι, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να έχουμε ηλικιωμένους με φυσιολογικό βάρος ή βάρος παραπάνω από το κανονικό, αλλά με διατροφικές ελλείψεις (ή ακόμη και κίνδυνο δυσθρεψίας).
Ιδιαίτερα χρήσιμη, ειδικά για τις γυναίκες, θεωρείται και η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D, για την πρόληψη της οστεοπόρωσης, ενώ σημαντική είναι η συμπλήρωση της διατροφής με ω-3 λιπαρά οξέα, ασβέστιο, πρωτεΐνη, φυλλικό οξύ και σίδηρο. Τα δύο τελευταία έχουν στόχο την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της αναιμίας, που είναι ιδιαίτερα συχνή στους ηλικιωμένους.
Ποιοι δεν μπορούν να πάρουν συμπληρώματα;
Τα άτομα τρίτης ηλικίας πρέπει πάντα να λαμβάνουν συμπληρώματα με την καθοδήγηση γιατρού, καθώς είναι πιθανό να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή –για την αυξημένη αρτηριακή πίεση, αντιπηκτικά κ.ο.κ.- ή ορισμένες λειτουργίες του οργανισμού τους να είναι σε έκπτωση.
Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ωστόσο ότι η συμβουλή του θεράποντος ιατρού είναι απαραίτητη σε κάθε ηλικία εάν γίνεται λήψη χρόνιας φαρμακευτικής αγωγής ή υπάρχει υποκείμενη ασθένεια. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι μια πολύ ασφαλής λύση, ωστόσο σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή ή στην περίπτωση που υπάρχει κάποια υποκείμενη νόσος μπορεί να υπάρχει αλληλεπίδραση, οπότε και απαιτείται προσοχή.
Υπάρχει λύση μέσω της διατροφής;
Σίγουρα, σε κάποιες περιπτώσεις η λήψη συμπληρώματος είναι απαραίτητη για να αναστρέψει μία μικρότερη ή μεγαλύτερη διατροφική έλλειψη στα άτομα τρίτης ηλικίας. Όμως, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι, η λήψη των συμπληρωμάτων δεν θα πρέπει να υποκαθιστά συγκεκριμένα τρόφιμα, αλλά να συμπληρώνει μια όσο το δυνατόν υγιεινή διατροφή. Η σωστή και υγιεινή διατροφή είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στην προσπάθεια διατήρησης της υγείας του ηλικιωμένου. Τι θα πρέπει λοιπόν να περιλαμβάνει η διατροφή ενός ηλικιωμένου:
Φρούτα: Στόχος είναι η κατανάλωση δύο φρούτων την ημέρα. Ο γιατρός συστήνει μάλιστα, την κατανάλωση ολόκληρου του φρούτου, και όχι χυμού, για τη λήψη περισσότερων φυτικών ινών και βιταμινών.
Λαχανικά: Στόχος είναι ο ηλικιωμένος να καταναλώνει περίπου 2 κούπες λαχανικών την ημέρα – προτιμήστε τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. λάχανο, σπανάκι, μπρόκολο) και τα κίτρινα και πορτοκαλί λαχανικά (π.χ. καρότα, κολοκύθα, γλυκοπατάτα).
Ασβέστιο: Σημαντικές πηγές του είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί), το μπρόκολο, τα αμύγδαλα και το λάχανο.
Δημητριακά: Προτιμήστε ζυμαρικά, ψωμί και δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης.
Πρωτεΐνες: Οι ενήλικες άνω των 50 χρειάζονται ημερησίως τόση πρωτεΐνη, όσο είναι το βάρος τους σε γραμμάρια. Για παράδειγμα, μια ηλικιωμένη κυρία που ζυγίζει 65 κιλά χρειάζεται ημερησίως περίπου 65 γραμμάρια πρωτεΐνης. Μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε ψάρι, κοτόπουλο, φασόλια, αρακά, ξηρούς καρπούς, αυγά, γάλα ή τυρί.
Επειδή όμως η επίτευξη μιας πλήρους και ισορροπημένης διατροφής σε αυτές τις ηλικίες, δεν είναι πολύ εύκολος στόχος, συστήνεται η λήψη μιας πολυβιταμίνης, σε συνδυασμό με ασβέστιο και βιταμίνη D, αλλά και επιπρόσθετης πρωτεΐνης, για να αποφευχθούν οι διατροφικές ελλείψεις.
Πολυβιταμίνες: προσφέρουν πολλά!
Σε μελέτη που αφορούσε ηλικιωμένους άνω των 65 ετών που λάμβαναν συμπλήρωμα πολυβιταμίνης και ιχνοστοιχείων, παρατηρήθηκε μειωμένη (κατά 50%) πιθανότητα προσβολής τους από μικροβιακούς παράγοντες και βελτίωση των νοητικών τους λειτουργιών. Επιπλέον, μια συστηματική ανασκόπηση 31 μελετών που δημοσιεύτηκε το 2005, έδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά στη θνητότητα και στη διάρκεια νοσηλείας σε ηλικιωμένους που λάμβαναν συμπληρώματα διατροφής. Τέλος, η καθημερινή λήψη πολυβιταμινών φαίνεται ότι μειώνει και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στους άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών κατά 8%.
Οι αλλαγές στον οργανισμό των ηλικιωμένων
• Πτώση του μεταβολισμού: Κάθε χρόνο μετά την ηλικία των 40, ο μεταβολισμός του ατόμου επιβραδύνεται. Αν συνεχίσει, λοιπόν, το άτομο να τρώει την ίδια ποσότητα φαγητού, το βάρος του πιθανότατα θα αυξηθεί, καθώς καίει λιγότερες θερμίδες.
• Αποδυναμωμένες αισθήσεις: Γεύση, όσφρηση, ακοή και όραση εξασθενούν, με αποτέλεσμα οι ηλικιωμένοι είτε να αναζητούν έντονες γεύσεις (αύξηση της κατανάλωσης αλατιού και ζάχαρης), είτε να μειώνεται η όρεξή τους για φαγητό.
• Απώλεια δοντιών: Η χρήση τεχνητής οδοντοστοιχίας συχνά συνεπάγεται δυσκολία στη μάσηση, στη σίτιση και περιορισμούς στην επιλογή τροφής.
• Μειωμένη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, του ήπατος και των νεφρών: Λόγω επιβράδυνσης της λειτουργικότητας του πεπτικού συστήματος, παράγεται λιγότερο σάλιο και γαστρικά υγρά, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να δυσκολεύεται στην επεξεργασία βιταμινών και ιχνοστοιχείων, όπως οι βιταμίνες Β12 και Β6 και το φυλλικό οξύ, στοιχεία απαραίτητα για τη νοητική λειτουργία, την καλή μνήμη και τη σωστή κυκλοφορία του αίματος.
• Αλλαγή στη σύνθεση του σώματος: αύξηση του λιπώδους ιστού και μείωση της μυϊκής μάζας.
• Φάρμακα και ασθένειες: Κάποια φάρμακα, καθώς και ασθένειες, μειώνουν την όρεξη, ενώ παράλληλα επηρεάζουν τη γεύση.
• Αδυναμία προετοιμασίας φαγητού: Πολλοί ηλικωμένοι αδυνατούν να ετοιμάσουν τα γεύματά τους, είτε επειδή δεν μπορούν, είτε επειδή το ξεχνούν.
• Μοναξιά και κατάθλιψη: Η μοναξιά οδηγεί σε ανορεξία και απώλεια βάρους.
• Οικονομικές δυσκολίες: Οι ηλικιωμένοι με χαμηλό εισόδημα μειώνουν την ποσότητα, αλλά και την ποιότητα της τροφής τους.
Πηγή: healthyme.gr
