Η αναπνοή γίνεται με δυσκολία, νομίζεις ότι το δωμάτιο δεν έχει οξυγόνο, τα μάτια σκοτεινιάζουν και σε λούζει κρύος ιδρώτας… Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας εκδηλώνουν αυτά τα συμπτώματα υπό την πίεση κάποιου στρεσογόνου γεγονότος. Πρόκειται γι’ αυτό που είναι γνωστό ως κρίση πανικού και η οποία, σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, είναι μια από τις πιο δυσάρεστες και αγωνιώδεις καταστάσεις που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος.
Ο έντονος φόβος και το άγχος μοιάζουν να «κυριεύουν» το άτομο που βρίσκεται σε κρίση πανικού, καθώς αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο του σώματός του. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η οποία έρχεται απροειδοποίητα, μπορεί το άτομο να αισθανθεί ότι το οξυγόνο του τελειώνει (αυτό είναι και το δυσκολότερο σύμπτωμα που εντοπίζουν οι πάσχοντες), την καρδιά του να χτυπά δυνατά, τα χέρια να τρέμουν, να ιδρώνει, να νιώθει αδύναμος, ζαλισμένος και με τάση λιποθυμίας. Η διάρκεια μιας τέτοιας κρίσης, μπορεί να είναι από ελάχιστα λεπτά έως μερικές ώρες.
Κρίση & Διαταραχή Πανικού
Οι κρίσεις πανικού μπορούν να εμφανιστούν είτε ως αντίδραση του οργανισμού σε αγχωτικές καταστάσεις στη ζωή ενός ατόμου, είτε σε σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν στη ζωή του, όπως ένας χωρισμός, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια απόλυση ή ακόμη και ευχάριστα γεγονότα, όπως μια συγκατοίκηση, ένας γάμος ή η γέννηση ενός παιδιού. Αν οι κρίσεις πανικού που εμφανίσει ένα άτομο στη διάρκεια της ζωής του είναι περισσότερες από μία, τότε μιλάμε πλέον για μια πιο γενικευμένη κατάσταση που καλείται διαταραχή πανικού.
Η διαταραχή πανικού είναι μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις, που τα τελευταία χρόνια μάλιστα αποκτά διαστάσεις επιδημίας. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι κρίσεις πανικού έχουν εμφανίσει αύξηση κατά 20-25%, γεγονός που αποδίδεται στην αύξηση των γενικότερων πηγών άγχους στο περιβάλλον μας.
Φαίνεται μάλιστα, πως πρόκειται για μια διαταραχή που προτιμά, σε συντριπτική πλειοψηφία, τις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι 5% του συνολικού πληθυσμού πάσχει από διαταραχή πανικού, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, ενώ πιο συχνή είναι στις ηλικίες 20-35 ετών. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι, η γυναίκα του σήμερα, επωμίζεται πολλαπλούς ρόλους και ευθύνες στην καθημερινή της ζωή, ενώ παράλληλα οι δύσκολες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της προκαλούν ανασφάλεια, η οποία επιτείνει τα συμπτώματα. Στοιχεία έχουν δείξει ότι τα παιδιά των οποίων οι γονείς εμφανίζουν κρίσεις πανικού, έχουν 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν και εκείνα την ίδια διαταραχή.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό των κρίσεων πανικού είναι το αιφνίδιο της εκδήλωσής τους –τόσο που πολλοί την παρομοιάζουν με την έκρηξη ενός ηφαιστείου που στέλνει τη λάβα του σε όλο το σώμα- ενώ η συχνότητα και η βαρύτητά τους ποικίλλουν σημαντικά από άτομο σε άτομο.
Ο ρόλος του «φόβου»
Ο φόβος μπορεί να είναι το κύριο σύμπτωμα, αλλά και το αποτέλεσμα μιας κρίσης πανικού. Η κρίση πανικού είναι μια τραυματική εμπειρία, που το άτομο δεν θέλει να ξαναβιώσει, ιδίως όταν δεν συνειδητοποιεί τι ακριβώς και για ποιο λόγο του συμβαίνει, πώς θα εξελιχθεί αυτό που νιώθει και, κυρίως, πώς να το αντιμετωπίσει.
H κρίση πανικού, ακόμη και αν τελικά δεν είναι καθόλου επικίνδυνη για την ψυχική και σωματική ακεραιότητα του ατόμου, είναι πάρα πολύ ενοχλητική και κάνει το άτομο να δυσλειτουργεί και να υποφέρει.
Δεν είναι σπάνιο, το άτομο που έχει βιώσει κρίση πανικού να αλλάξει δραστικά τον τρόπο ζωής του, ώστε να αποφύγει τις συνθήκες που οδήγησαν στην κρίση, πιστεύοντας ότι θα αποφύγει την επανάληψή της. Έτσι, ενώ οι κρίσεις πανικού από πλευράς φυσιολογίας δεν επηρεάζουν τους πάσχοντες, ο φόβος που βιώνουν μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής τους, τις κοινωνικές τους σχέσεις ή την ικανότητά τους να εργαστούν, οδηγώντας τους σταδιακά στην κοινωνική απόσυρση και απομόνωση.
H συχνότερη επιπλοκή της είναι η αγοραφοβία: Τα άτομα με συμπτώματα πανικού, υπό τον φόβο μην πάθουν κάποια κρίση, μπροστά σε άλλους, κι έρθουν σε δύσκολη θέση, αποφεύγουν μέρη με πολύ κόσμο ή όταν αυτό είναι αναπόφευκτο βιώνουν μεγάλο άγχος και καταστρώνουν στρατηγικές διαφυγής από τα μέρη αυτά.
Για παράδειγμα, ένα άτομο που πάσχει από διαταραχή πανικού, μπορεί να φοβάται να μπει στο αεροπλάνο. Ο φόβος του δεν είναι ότι το αεροπλάνο μπορεί να πέσει, αλλά ότι μπορεί να πάθει κρίση πανικού στη διάρκεια της πτήσης και δεν θα έχει τρόπο διαφυγής.
Αντιμετωπίζοντας τον πανικό
Η αντιμετώπιση της κρίσης πανικού περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των δύο. Υπολογίζεται πως, με την κατάλληλη βοήθεια, περίπου το 80% των ασθενών, θα έχουν μείωση στη συχνότητα και στη βαρύτητα των κρίσεων πανικού.
Στο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας, το άτομο εκπαιδεύεται σε ασκήσεις αναπνοής και χαλάρωσης του σώματος, ώστε να μπορεί να ελέγχει καλύτερα και τα σωματικά συμπτώματα του άγχους. Επίσης, διερευνάται ο τρόπος σκέψης του ατόμου που μπορεί να οδηγεί σε αυξημένο στρες, καθώς και ο τρόπος που ερμηνεύει συγκεκριμένες καταστάσεις ως απειλητικές. Mέσα από την ψυχοθεραπεία, το άτομο θα κατανοήσει πως η κρίση πανικού αποτελεί έναν «ψεύτικο συναγερμό», ενώ εντοπίζοντας και αντιμετωπίζοντας και τη βαθύτερη αιτία που προκάλεσε την κρίση, ο αριθμός των επεισοδίων θα μειωθεί δραστικά και το άτομο θα ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του.
Όσο για το χρονικό διάστημα της θεραπείας, αυτό είναι ξεχωριστό για κάθε περίπτωση - μπορεί να κυμαίνεται από μερικές εβδομάδες έως κάποια χρόνια. Για την επιτυχία του αποτελέσματος, βασικό ρόλο παίζει τόσο η συνεργασία, η επιμονή και η σχέση εμπιστοσύνης του ασθενούς με τον θεραπευτή του, όσο και η εμπειρία και η γνώση του ίδιου του ψυχοθεραπευτή.
Μέχρι να βρεθεί η λύση, είναι σημαντικό το άτομο να μην παραιτηθεί από τις καθημερινές του δραστηριότητες, διαφορετικά δεν θα καταφέρει να εξαλείψει τις ψυχολογικές αιτίες του φαινομένου – έτσι, το ηφαίστειο μπορεί να σιωπήσει προσωρινά, αργά ή γρήγορα όμως θα «ξαναξυπνήσει»...
Πηγή: healthyme.gr
